فناوری، برگ برنده هزاره سوم

با اندکی اندیشه می‌توان به این نتیجه رسید که همه انواع جنگ‌ها اعم از گرم و سرد آن جای خود را به رقابت‌های علمی و دانش بنیان داده است. حالا سرنوشت برتری جویی و سلطه‌یابی قدرت‌های بزرگ نه در میادین خونریز جنگی که در آزمایشگاه‌ها و کارگاه‌های بزرگ علمی و فنی رقم می‌خورد. حالا دیگر افسران و ژنرال‌های چند ستاره نظامی فرمان هدف گیری و شلیک را نه در پشت خاکریزهای فیزیکی که از پشت میزهای آزمایشگاه‌ها و مراکز علمی و فنی صادر می‌کنند. حالا دیگر دانشمندان و مخترعان پیشرفته‌ترین سلاح‌های جنگی چندان رغبتی به تولید اسلحه‌های جدید ندارند.

مسلح شدن به فناوری های نوین و روز دنیا برای به خدمت گرفتن ابر و باد و مه و خورشید و فلک اولویت اول همه آنهایی است که اندیشه ای جز تسلط بر آسمان و زمین کشورهای جهان سوم ندارند.

اما از آن سو و در یک وضعیت انسان‌گرایانه می‌توان فناوری را نه برای بهره‌کشی از طبیعت و انسان‌ها و نه برای رسیدن به منافع شخصی و حزبی بلکه برای فقرزدایی و رسیدن به کمال و معرفت بیشتر و ساختن جهانی زیباتر و عاری از جنگ وخونریزی به کار گرفت.

در هزاره سوم حالا نه تعداد موشک‌های قاره پیما که رتبه علمی و فناوری یک کشور تعیین تکلیف می‌کند. که اگر این موضوع هم مطرح باشد تنها در لایه‌های ظاهری و قشری است و در اعماق تصمیم‌گیری‌ها و سیاستگذاری‌های کلان کشورها، پردازش اطلاعات و فناوری‌های علمی و خلاقانه در دستور کار قرار دارد. از همین روست که علوم نظامی نیز خواه ناخواه تابعی از پیشرفت‌های علمی و فناوری می‌شوند و این بار توان نظامی پیشرو و راهبر نیست بلکه طفیلی و پیرو تکنولوژی‌های علمی و فناوری های نوین و صنایع دانش بنیان می‌شود.

با مکشوف شدن رابطه تنگاتنگ علم و اقتدار جهانی و نقش آن در هدایت راهبردی جهان، می‌توان از زاویه دیگری به موضوع هم نگاه کرد و آن نگاه اقتصادی است. تولید، صنعت، کارآفرینی و همه مولفه‌های مربوط به علم اقتصاد رابطه‌ای ژرف با علوم نوین پیدا کرده‌اند. اگر بتوان دستاوردهای علمی و ابتکارات وخلاقیت‌های نوین را به چرخ‌های اقتصادی پیوند زد و با مدیریت استراتژیک، در نقش موتور محرکه اقتصاد ظاهر شد دیگر نباید از تهاجم نظامی قدرتی هراس داشت. همان مدیریتی که از آن به عنوان تسمه واسط بین محیط‌های علمی و دانشگاهی و محیط‌های کاری و تولید و صنعت یاد می‌شود.

اما ایجاد فضایی که بتواند همه ی این اجزا خرد و چرخ دنده‌های آرمان گرایانه را به هم متصل کند می‌تواند در قالب نمایشگاهی مطرح باشد که نمونه آن را به زودی در آذربایجان‌شرقی شاهد خواهیم بود:

دومین نمایشگاه فناوری‌های نو و پیشرفته!

این نمایشگاه که در آن بیش از 500 محصول فناورانه و همچنین توانمندی‌های پژوهشی و فناوری استان معرفی خواهد شد با هدف شناسایی و معرفی طرح ها و دستاوردهای فناورانه و پیشرفته مراکز علمی، پژوهشی، مراکز تحقیق و توسعه، شرکت‌های دانش بنیان و فناوران و در راستای حمایت از تولید و تجاری‌سازی آنها برگزار می شود.

این نمایشگاه تخصصی و در عین حال ارزشمند و جالب برای عموم که به همت استانداری آذربایجان‌شرقی در نمایشگاه بین‌المللی تبریز برگزار می‌شود قادر خواهد بود تلاشگران حوزه علم و فناوری و جوانان مبتکر و خلاق آذربایجان و شرقی و ایران را با انگیزه‌ای مضاعف همانند چشمه ای زاینده به سوی پهن دشت تولید و صنعت جامعه ی ایرانی هدایت کند. دشتی که به باور بسیاری از کارشناسان سیاسی و اقتصادی اکنون جز کویری خشک از آن باقی نمانده و نیازمند دست‌های مهربان مدیران و کارآفرینان و نیز زلال خلاقیت وابتکار جوانان مبتکر و خوش ذوق و قریحه آذربایجانی است.

اگر این نمایشگاه در اهداف تعیین شده خویش بتواند دست علم و صنعت را به هم داده و عقد اخوت ناگسستنی میان آنها برقرار کند در آن صورت می توان به آینده صنعت زاینده و چشمه جوشان علم و اندیشه و نوآوری آذربایجان و ایران امیدوار بود.

لازمه موفقیت در عرصه فناوری‌های نو، تبدیل علم به ثروت است

استاندار آذربایجان شرقی با تاکید بر ضرورت پرداختن به فناوری‌های جدید، اظهار داشت: لازمه موفقیت در این امر، رسیدن به این باور است که علم باید تبدیل به ثروت شود.

اسماعیل جبارزاده خاطرنشان کرد: اگر پرداختن به علوم جدید و فناوری‌های نوین برای دیگر کشورها ضروری باشد برای کشور ما حیاتی و شرط بقاست.

وی افزود: تا زمانی که ما از آرمان‌ها و اهداف دینی و انقلابی خود دست نکشیم استکبار به دشمنی خود ادامه خواهد داد و امروز اگر مساله هسته‌ای نیز حل شود دشمن بهانه دیگری برای مخالفت با انقلاب پیش خواهد کشید.

جبارزاده با بیان این که باید خود را برای پیمودن یک راه طولانی آماده کنیم، افزود: در 100 سال گذشته در بحث نفت و معادن تنها به خام‌فروشی اکتفا کرده‌ایم و در بحث صنعتی شدن نیز اگر صنعتی ایجاد شده، دانش فنی و تجهیزات و مواد اولیه آن از خارج خریداری شده است، در حالی که امروز با وجود تحریم‌ها دیگر چنین امکانی وجود ندارد، لذا برای بقا و حیات کشور ناچاریم روش خود را در بحث اقتصادی تغییر دهیم و به صنایعی روی بیاوریم که وابستگی به خارج نداشته باشیم.

وی نقش فناوری‌های نو در اقتصاد مقاومتی و رقابت در عرصه اقتصاد را مهم دانست و گفت: امروز در عرصه علوم و فنون جدید فاصله زیادی با دنیا نداریم و با اندکی تلاش و حمایت می‌توانیم این فاصله کوتاه را پر کنیم.

استاندار آذربایجان شرقی در ادامه سرمایه‌گذاری در بخش معدن و فناوری‌های جدید را دو زمینه مهم درآمدزایی و ایجاد اشتغال در استان ذکر کرد و اظهار داشت: با توجه به محدودیت معادن و پرهزینه بودن صنایع معدنی، پرداختن به علوم و فناوری‌های جدید ضروری است.

وی با بیان این که آذربایجان شرقی از نظر علمی، فرهنگی و هنری یک قطب است،‌ افزود: هم‌اکنون بیش از دو هزار نفر اعضای هیئت علمی در استان فعالیت دارند که باید زمینه را برای استفاده از توان علمی و تحقیقاتی آنها فراهم کنیم.

جبارزاده با تاکید بر این که اساتید دانشگاه و اعضای هیئت علمی باید بتوانند از علم خود درآمد کسب کنند، افزود: همه باید به این باور برسیم که استاد دانشگاه حق دارد از علم خود خلق ثروت کند، لذا اولین دستاورد نمایشگاه فناوری‌های نو باید رسیدن به این باور باشد.

استاندار آذربایجان شرقی با بیان این که امروزه شرکت‌های بزرگ دنیا بیشتر مراکز تحقیقاتی هستند تا کارخانه‌های تولیدی، گفت: دانشگاه‌های ما باید بتوانند این نقش را بر عهده بگیرند و این در صورتی میسر است که اساتید و اعضای هیئت علمی بدانند که از نتیجه علم خود بهره‌مند خواهند شد.

وی همچنین بر ایجاد فن‌بازار منطقه‌ای در نمایشگاه بین‌المللی تبریز تاکید کرد و افزود: این فن‌بازار می‌تواند حلقه اتصال تولید علم و ایجاد صنعت باشد و کسانی که فن جدیدی ابداع کرده‌اند بتوانند در این بازار عرضه کنند.

پایان بخش این نوشتار را به کلام زیبا و هوشمندانه رهبر معظم انقلاب مزین می سازیم که اتفاقاٌ در آستانه قیام 29 بهمن مردم تبریز و در جمع مردم آذربایجان رهنمود فرمودند. بیاناتی که می تواند تبیین کننده نقشه راه مدیران استانی ما برای تحقق شعار سال و ترسیم کننده خط سیر «وحدت علم و صنعت» باشد:

«ملّت ایران بر روی آرمان‌های انقلاب ایستادگی دارند. … ما دنبال پیشرفت کشور هستیم؛ ما دنبال برجستگی علمی کشور هستیم؛ می‌خواهیم کشورمان در علم، در اقتصاد، در فرهنگ، در امور اجتماعی، در اخلاق، در معنویّت، پیشرو و پیش‌قدم باشد؛ پیامهای مثبت ایجابیِ انقلاب ما اینها است. یک پیامهای سلبی هم انقلاب داشت؛ پیام سلبی انقلاب این است که: ما تسلیم زورگویی نمی شویم، تسلیم باج‌خواهی نمی شویم، تسلیم نظام سلطه نمی شویم.»

……………………………

گزارش از محمد امین خوش نیت