نستعلیق آی صد ابتکار خوشنویس تبریزی/ بهترین معلم خوشنویسی با خودکار جهانم

داراخبر: اکبر فتحی، هنرمند خوشنویس تبریزی، بنیانگذار مهندسی حروف است. همه هنرمندان عرصه خط و خوشنویسی او را به خوبی می شناسند. چند سال پیش بود که در مقابل دیدگان متحیر AFC  کتابت قرآن مجید را در سه نسخه و در مدت زمان یک ساعت در باشگاه تراکتورسازی برگزار کرد و فرهنگ غنی ایرانی را به نمایش گذاشت.

برای آشنایی با این استاد برجسته خطاطی سراغش رفتیم و گفتگویی انجام دادیم که حاصل آن به شرح زیر است.

در ابتدای مصاحبه برای آشنایی مخاطبان عزیز یک بیوگرافی کامل از خودتان و شروع هنر خطاطی بیان بفرمایید.

اکبر فتحی هستم متولد چهار اسفند ۱۳۵۶ در شهر هادیشهر شهرستان جلفا. تحصیلات خود را تا مقطع دیپلم در هادیشهر به اتمام رسانده و در دانشگاه تبریز مهندسی عمران خوانده ام. بعد از اتمام مقطع کارشناسی جذب آموزش و پرورش شده و در کسوت هنرآموزی پا به عرصه خدمت گذاشتم. در سال ۷۸ برای ادامه تحصیل با قبولی در رشته مدیریت اجرایی وارد دانشگاه شریف شدم. خطاطی را نیز از سال ۷۲ شروع کردم و در کنار سایر کارهای روزانه ادامه دادم. در سال ۱۳۸۰ گواهی ممتاز را از انجمن خوشنویسی تهران گرفتم. با توجه به علاقه ای که به خوشنوسی داشتم تصمیم گرفتم خوشنویسی را حرفه اصلی خود قرار دهم؛ بر این اساس مهندسی حروف را پیشه اصلی قرار دادم. در سال ۱۳۸۵ با یک دختر تبریزی آشنا شده و بعد از ازدواج دوباره به تبریز بازگشتم و در سال ۱۳۸۶ اولین آموزشگاه خوشنویسی با خودکار کشور را با کسب مجوز رسمی از اداره ارشاد در تبریز تاسیس کردم و در سال ۱۳۸۹ نیز برای افزایش شعبات آموزشی، مجوز موسسه فرهنگی آرامش، هنر و زندگی را گرفتم. با توجه به اینکه هدفم صنعتی کردن این هنر بود شرکت توسعه علم و هنر ایرانیان را نیز در سال ۱۳۹۰ تاسیس کردم.

هدف شما از ابداع خط نستعلیق خودکاری چه بود؟

وقتی از خط نستعلیق صحبت می شود همه نام استاد میر علی تبریزی را به زبان می آورند اما او واضع خط نستعلیق نیست؛ چون با توجه به آثار تاریخی که وجود دارد به نظر می رسد پیش از او نیز این خط وجود داشت. می توان گفت میر علی تبریزی خط نستعلیق را تدوین کرد. من واضع خط خودکاری نیستم؛ اما واضع قوانین خط نستعلیق خودکاری هستم و اسم آن را «نستعلیق آی صد» گذاشتم. هدف از ابداع آن نیز صنعتی کردن این حرفه بود؛ هدفم این است به تعداد باسوادانمان، خوش خط داشته باشیم و نهایتا می خواهم خط خودکاری «نستعلیق آی صد» را به عنوان یک برند صنعتی در دنیا مطرح کنم.

مفهوم آی صد چیست؟

قبل از اسلام به هرکار  مهندسی شده ایزد یا ایساد می گفتند. نستعلیق آی صد هم از آن الهام گرفته ام.آی صد مخفف انگلیسی توسعه ی علم و هنر ایرانیان هم هست Iranian sience art development  یعنی با ۱۰۰ کلمه ی کلیدی می شود هر خطی را یاد گرفت.

چرا بدخط می نویسیم؟

بد خطی چهار دلیل مهم دارد؛ عدم آشنایی با خط زمینه، اندازه حروف، زاویه حروف وعدم رعایت تناسب. ما در کلاس های آموزشی با آموزش این چهار مورد قواعد خوشنویسی را به هنرجویان می آموزیم.

خوشنویسی شما چه خطی است و از چه سبکی پیروی می کند؟

خوشنویسی ما شامل تمام شیوه های خطوط فارسی، عربی، لاتین و دیگر خطوط و حتی خطوط باستانی است اما با نگرش و دیدگاه نو و با واحد اندازه گیری جدید برای حروف و کلمات  است که من آن را زیبا نویسی به شیوه ی «آی صد» نام گذاری کرده ام.

با توجه به اینکه با مهندسی حروف، هنر خوشنویسی را به صنعت تبدیل کرده اید فکر می کنید این صنعت می تواند هم پای سایر صنایع رقابت کند؟

بله. این صنعت می تواند به عنوان صنعت ملی معرفی شود و صنعت اول کشور ما بشود و تمام صنایع را تحت شعاع خودش قرار دهد. میلیون ها فرصت شغلی با میلیاردها پول در این صنعت نهفته است.

آیا هنر خوشنویسی می تواند در این برهه از زمان با زندگی ماشینی آمیخته شود؟

من با حفظ احترام به تمام اساتید بزرگوار، هنر خوشنویسی با قلم خودکار را زیر مجموعه ی خوشنویسی با قلم، و حتی موازی با آن می دانم و می گویم خوشنویسی با خودکار قبل از اینکه هنر باشد یک مهارت و یک فن قابل انتقال به تمام اقشار جامعه با هر رده ی سنی و هر صنف کاری و هر میزان تحصیلات است. هدف اصلی من کاربردی کردن، علمی و صنعتی کردن هنر خوشنویسی با ابزار نوشتاری روزمره مانند خودکار، مداد، خود نویس، و حتی قلم های نوری یا انگشت روی صفحات لمسی و … است. سر و کار ما با ابزار نوشتاری صنعتی است و بزرگترین منبع درآمد و بستر تجاری سازی ما صنایع و کارخانجات تولید نوشت افزار است.

ادعا دارید در عرض ۱۵ ساعت می توانید خط نستعلیق خودکاری را به هنرجویان آموزش دهید. چگونه امکان پذیر است؟ توضیح دهید؟

ادعا به چیزی می گویند که گوینده آن را  ثابت نکرده باشد اما من در طول ۱۰ سال گذشته با شیوه های مدرن برخاسته از مطالعات عمیق و روان شناختی، بسته های آموزشی با عنوان ۱۵۰ کلمه ی طلایی طراحی کرده ام که تا حالا بیش از ۵۰ هزار هنرآموخته فقط در سطح استان دارم و یک سیستم آموزشی طراحی کرده ام که هر لحظه از طریق شبکه های اجتماعی و شاگردان به طرز شگفت انگیزی در حال پیشرفت و توسعه هست.  طبق برنامه ریزی ای که کرده ام در سال ۱۴۱۰ تمام باسوادان ما حداقل یک شیوه از خط را به راحتی با خودکار یا هر وسیله ی نوشتاری دیگر خواهند نوشت. من طوری آموزش هایم را برنامه ریزی کرده ام که هر نفر فقط با ۱۵ ساعت حضور در کلاس بدون نیاز به تمرین یک شیوه ی خط را فرا می گیرد. شاید بهترین خوشنویس  ایران نباشم اما به جرات می توانم بگویم بهترین یاد دهنده ، مربی و معلم خوشنویسی با خودکار در جهان هستم. معلمی با خون من آمیخته است و با تسلط بر فن بیان و فنون قدرتمند ارتباط ورزی این توانایی را دارم که با اقشار مختلف مردم با هر نوع گرایش مذهبی، سیاسی، قومیتی یا هر ضریب هوشی و هر ضریب احساسی، ارتباط عمیق برقرار کنم و مطالبم را به شاگردانم القا دهم.

شنیده ایم برای تبریز ۲۰۱۸ هم برنامه دارید می توانید توضیح دهید؟

بله. برای تبریز ۲۰۱۸ هر ارگانی برنامه ای دارد. هر کس باید به نوبه خود کارهایی انجام دهد ما نیز برنامه های متفاوتی داریم. همانطور که می دانید ۴۰۰ هزار کارخانه خودکار در دنیا وجود دارد که هیچکدام از آنها در ایران نیستند. هنر ما این است که ما می توانیم با همه خودکارها زیبا بنویسیم. تصمیم داریم نمایندگان این کارخانه ها را به تبریز دعوت کنیم و یک مسابقه جهانی راه اندازی کنیم. آنها به وسیله خودکارهای تولیدی خود با هنر خط «نستعلیق آی صد» آشنا خواهند شد. با این کار هم تبریز در معرض دید جهان قرار خواهد گرفت. و هم میلیون ها فرصت شغلی ایجاد خواهد شد. در این حوزه برنامه های زیادی داریم که در آینده با کمک مسئولین امر، اجرایی خواهیم کرد.

در این عرصه چه افتخاراتی را کسب کرده اید؟

من استاد خلق کردن اشیاء نامرئی هستم. من یک مهندس هستم و مهندس برای هر چیزی یا راهی می یابد و یا راهی می سازد. تمام آموزه های من مهندسی شده و ضریب خطای آن خیلی کم است. در زمینه ی خوشنویسی با خودکار فستیوال ها یا جشنواره های بین المللی، ملی، استانی یا حتی محله ای وجود ندارد. همه ی این اتفاق ها را من خودم ساخته ام. در طول این ۱۰ سال در بیش از ۸۰ نمایشگاه بین المللی شرکت کرده ام و همایش های خوشنویسی گروهی را فقط در یک جلسه، در تالار معلم و دانشگاه های تبریز، علوم پزشکی، دانشگاه های فنی سما و…. برگزار نموده ام. برای اولین بار در سطح کشور با همکاری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی در دو سال متوالی مسابقات استانی خوشنویسی با خودکار برگزار کرده ایم. و به ده نفر از برترین هنرجوهایم جوایزی تعلق گرفته است. برای اولین بار در سطح دنیا کتابت گروهی قرآن با خودکار را با همراهی ۶۰۵ نفر از هنرجویانم در مصلای بزرگ شهر تبریز برگزار کرده ام به طوری که در طول یک ساعت کل قرآن کتابت گردید. برای بار دوم در باشگاه فرهنگی ورزشی تراکتورسازی تبریز کتابت قرآن را به عنوان یک کار فرهنگی برای اولین بار در فیفا قبل از اولین بازی آسیایی باشگاه تراکتور سازی انجام دادیم و بعدها ده ها بار این کتابت تکرار شده است. برای اولین بار کتابت قرآن را در یک سطر به دوازده خط کتابت کرده ایم. بیش از ۴۰کتاب در زمینه ی آموزش خطوط مختلف تالیف نموده ام. در جشنواره ی ابداعات و اختراعات تبریز، طرح تجاری سازی هنرخوشنویسی ام مقام گرفت. ۱۰ مقاله ی علمی در مجلات معتبر جهان با عنوان  مهندسی حروف یا Letter Engineering

نوشته ام. و همچنین از دانشگاه های معتبر اروپایی و آمریکایی دعوت نامه هایی برای تدریس و پایه گذاری صنعت جدیدم دریافت کرده ام. از کارخانجات معتبر صنعت نوشت افزار قراردادهای کلانی پیشنهاد شده تا کالاهایشان را تبلیغ کنم. تمام خطوط معتبر لاتین را مهندسی کرده و طریقه ی آموزش سریع آن را در قالب یک کتاب آموزشی ارائه داده ام که مورد توجه کشورهای اروپایی قرار گرفته است. طرح تاسیس فدراسیون جهانی BLCاز بزرگترین افتخارات و کارهای من است که اگر با حمایت مسئولان ارشد کشور عملی نمایم موجب رشد فوق العاده سریع در زمینه  اقتصاد و صنعت در رنکینگ جهانی خواهیم شد. چنانچه سرمایه گذاران قدرتمندی را برای طرح صنعتی ام جذب کنیم مطمئنا قدم های بسیار با ارزشی برای آبادانی و اقتصاد و فرهنگ کشور پر افتخارمان برداشته ایم.

حرف آخر…

یکی ازبزرگترین  پارامترهای تغییر فرهنگ هر کشوری تغییر خط آن کشور است ما می توانیم با توسعه این هنر صنعتی دنیا را تسخیر کنیم اگر بتوانیم این هنر را صنعتی کنیم و آن را در دنیا تبدیل به برند کنیم دیگر هیچ کشوری ایران را تروریست نخواهد خواند چون می گویند اولین برند صنعتی این کشور خط است و این نشات گرفته از فرهنگ بالای آنهاست.

گزارش از فاطمه گرامی