به گزارش دارانیوز:هر سال نوروز که نزدیک می‌شود عیدی بازار به مردم گرانی است و مردم برای خرید عید از پوشاک و کفش گرفته تا خودر و خوراک با گرانی‌های عجیب و غریبی مواجه می‌شود که هماره دلیلی برای توجیه ان‌ها وجود دارد.
این اتفاق در آستانه نوروز امسال نیز رخ داده است اما در این میان عدد تورم و کاهش آن، همواره اما و اگرهایی ایجاد می‌کند و نمی‌تواند افکار عمومی را قانع کند.
همین چند روز پیش بود که حسن روحانی با بیان اینکه آمار تورم بهمن ماه سال گذشته ۵. ۵ درصد بود، اظهار داشت: «مرکز آمار اعلام کرد که تورم بهمن ماه امسال صفر است که این کار بزرگی است و برای اولین‌بار در کشور شاهد آن هستیم. »
این سخنان در حالی است که در هر صورت صفر شدن تورم باید در سبد خانوار کمی احساس شود اما این اتفاق رخ نداده است.
بر همگان روشن است، هنگامی که افزایش بی‌رویه قیمت کالا و خدمات غیر قابل کنترل نمود می‌یابد، به طور طبیعی قدرت خرید نیز کاهش یافته و تفاوت‌های اساسی بین زندگی روزمره مردم مشاهده می‌شود. تفاوتی که عدد تورم تاثیر مستقیم بر روی آن دارد و باید با صفر شدن آن شکاف این تفاوت کمتر شود اما عملا چنین اتفاقی رخ نداده است.
توجیهات در خصوص احساس نشدن کاهش عدد تورم در سبد کالاهای خانواده‌ها زیاد است. به طور مثال به تازگی، نادر حکیمی‌پور، مدیرکل دفتر شاخص قیمت مرکز آمار ایران در این خصوص گفته: «آنچه که امروز دغدغه مردم است، اختلاف نرخ تورم مرکز آمار ایران و بانک مرکزی نیست، بلکه این است که نرخ تورم اعلامی را در سبد کالایی خود احساس نمی‌کنند.»
به گفته وی، «علت این موضوع این است که برداشت درستی از بحث تورم وجود ندارد.»
حکیمی‌پور متذکر شده: «تورم به معنای گرانی نیست، هر چند با گرانی در ارتباط است، اما اگر یک کالایی در بازار گران است و ما نرخ تورم را کاهشی اعلام می‌کنیم، به معنای این نیست که قیمت کالا‌ها پایین آمده است.»
این سخنان در حالی است که به گفته خود حکیمی‌پور در محاسبه نرخ تورم در مرکز آمار نرخ خوراک و پوشاک تاثیر مستقیم دارد. او در این خصوص گفته: «در مورد محاسبه نرخ تورم شهری این‌گونه است که در سبد مصرفی خانوار، اقلام را طبق طبقه‌بندی بین‌المللی به دو گروه اصلی تقسیم می‌کنیم: گروه کالا و خدمات خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات و گروه غیرخوراکی‌ها.
در این‌جا واحد آماری ما قلم است و قلم ما، کالاهای مصرفی است. ما برای محاسبه میانگین سبد کالایی، ۴۵۱ قلم کالا را مدنظر قرار می‌دهیم و اطلاعات قیمتی آن‌ها را در طول ماه جمع‌آوری می‌کنیم. از این سبد کالایی، ۴۴۹ قلم کالا مربوط به کالا‌ها و خدمات و دو قلم کالای دیگر نیز مربوط به اجاره‌بهای مسکن است. ما برای قیمت کالا و خدمات به کارگاه‌ها و خرده‌فروشی‌ها مراجعه می‌کنیم و برای اجاره‌ب‌ها به سراغ خانوار‌ها می‌رویم.»
با توجه به این سخنان صفر شدن عدد تورم باید با توجه به ثابت ماندن قیمت کالاهای اساسی و حتی در مواردی پایین آمدن نرخ آن‌ها باشد که در بهمن ماه و با داغ شدن بازار خرید نوروزی بی‌تردید این اتفاق رخ نداده است.
گرانی آجیل و خشکبار در آستانه نوروز
بازار آجیل و خشکبار یک نمونه از این ادعاست جایی‌که طی هفته‌های اخیر قیمت برخی از انواع خشکبار از جمله فندق، بادام و بادام‌زمینی در بازار افزایش پیدا کرده است، به‌طوری که از اواسط بهمن ماه قیمت هرکیلوگرم بادام حدود ۵تا ۶ هزارتومان، هرکیلوگرم مغز فندق ۲۰ هزار تومان و هرکیلوگرم فندق با پوست بین ۴ تا ۵ هزار تومان گران شده است. به‌عنوان مثال درحال حاضر فندق ۱۸ هزار تومانی دربازار بیش از ۴۵ هزار تومان به فروش می‌رسد.
قیمت محصولات خشکبار و آجیل براساس حجم عرضه و تقاضا در بازار تعیین می‌شود. درخصوص فندق؛ بیش از ۸۰ درصدحجم فندق مصرفی کشور از طریق واردات تامین می‌شود، درحال حاضر تقاضا برای خرید فندق ایرانی به‌دلیل عرضه کم فندق خارجی در بازار افزایش پیدا کرده که این امر به دلیل حجم بالای تقاضا نسبت به عرضه کم فندق ایرانی باعث افزایش قیمت فندق شده است.
قیمت انواع خشکبار بسته به کیفیت و سایز با یکدیگر متفاوت است به‌طوری که پسته بسته به سایز و دهان باز بودن یا بسته بودن قیمت‌گذاری شده است و همچنین به‌دلیل عدم نظارت مسئولان ستاد تنظیم بازار قیمت برخی ازخشکبار و انواع آجیل درهرمغازه با مغازه دیگر متفاوت است.
پسته به ۷۰ هزار تومان هم رسیده و بادام هندی خود را آماده عبور از ۵۰ هزار تومان کرده است. مغز گردوی ۵۰ هزار تومانی و تخمه ژاپنی ۴۰ هزار تومانی تنها نمونه‌ای از قیمت‌های خوش آب و رنگ بازار آجیل و خشکبار هستند.
بازاری که به گفته رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار این روز‌ها به تسخیر خارجی‌ها در‌آمده است و اجناس ایرانی در حداقل قرار دارند.
به‌گفته رئیس اتحادیه فروشندگان آجیل و خشکبار واردات بخشی از این فرآورده‌ها در اختیار چند واردکننده انحصاری است که با ارز مبادله‌ای وارد می‌کنند اما قیمت‌ها را به شدت افزایش داده‌اند.
علیرضا ارزانی ممقانی اظهار کرد: امسال بخشی از فرآورده‌های آجیل و خشکبار کمبود تولید داشت و برنامه ریزی واردات نیز متناسب با نیاز داخلی انجام نشده است و به همین خاطر واردکنندگان انحصاری از شرایط بازار سوءاستفاده می‌کنند و نرخ‌ها را افزایش می‌دهند.
وی نرخ‌ها را اعلام نکرد و گفت: اتحادیه نمی‌تواند برای کاهش قیمت آجیل و خشکبار اقدام خاصی انجام دهد و امیدواریم دولت برای رقابتی کردن واردات و واگذاری امور مدیریت و تنظیم بازار به این اتحادیه اقدام کند.
گرانی مرغ در بهمن ماه
از سوی دیگر ماجرای گرانی مرغ از بهمن ماه آغاز شد و شایعه وجود بیماری واگیر دار در مرغ داری قزوین و بعد از ان کرج، تب گرانی مرغ را بالا برد تا جایی که مرغ در هفته‌های اخر بهمن ماه به ۷۰۰۰ تومان رسید و حالا با آمدن اسفند ماه این گرانی ادامه دار شده و شیب افزایشی نرخ مرغ ادامه دارد.
محمد یوسفی رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی پرورش دهندگان مرغ گوشتی کشور در مورد دلایل افزایش قیمت گوشت مرغ، گفته: در چند ماه اخیر که قیمت هر کیلوگرم مرغ به حدود ۴۵۰۰ تومان کاهش یافته بود و مرغداران متحمل ضرر و زیان فراوانی شدند، برخی از مرغداری‌ها واحد تولیدی خود را تعطیل کردند و به همین دلیل تا حدودی تولید مرغ کاهش یافت.
وی افزوده: در کنار این موضوع اواخر بهمن و اسفند به علت افزایش نقدینگی مردم پس از دریافت عیدی پایان سال تقاضا افزایش می‌یابد و همین موضوع باعث افزایش قیمت می‌شود.
رئیس هیئت مدیره انجمن صنفی پرورش دهندگان مرغ گوشتی کشوردر ادامه گفته: دو ماه قبل قیمت هر قطعه جوجه یکروزه ۵۰۰ تومان بود، در حالی که اکنون قیمت هر قطعه آن به ۱۸۰۰ تومان افزایش یافته و این موضوع هم عامل دیگری برای گرانی قیمت تمام شده مرغ است.
وی با بیان اینکه قیمت هر کیلوگرم مرغ در یک روز ممکن است، در نقاط مختلف شهر حدود هزار تومان با هم اختلاف داشته باشد، گفته: به نظر می‌رسد مناسب‌ترین قیمت برای عرضه مرغ هم‌اکنون حدود هر کیلوگرم ۷۵۰۰ تومان باشد.
بازار پوشاک و شیب تند افزایش قیمت‌ها
بازار پوشاک نیز این روز‌ها با نزدیک شدن ایام نوروز پررفت‌وآمد است و از اجناس بهاره گرفته تا اجناسی که در حراج آخر فصل عرضه می‌شوند، همه و همه با استقبال روبه‌رو شده‌اند و در این میان هر چند در حراج‌های پایان فصل، تخفیف حرف اول را می‌زند و برخی از فروشگاه‌ها تا ۷۰ درصد تخفیف را وعده می‌دهند اما این وعده‌ها عملا برای جذب مشتری به داخل فروشگاه‌ها است و در داخل خبری از تخفیف نیست که نیست.
به این ترتیب است که نگاهی به بازار پوشاک نسشان می‌دهد هر چند قدرت خرید مردم در بازار کم شده اما این مساله باعث نشده است که قیمت‌ها روند افزایشی نداشته باشند.
در بازار پوشاک، دیگر پیراهن یا پلیور زیر ۵۰ هزار تومان پیدا نمی‌شود و تی شرت‌ها هم اگر مارک دار نباشند از قیمت ۳۰ هزار تومان کمتر نیستند. در این میان اجناس خارجی هم که با نرخ زیر ۱۰۰ هزار تومان غریبه‌اند البته اگر بتوان با این قیمت چیزی در بازار پیدا کرد. به همین دلیل است که گلایه‌های مردم از گرانی‌ها در بازار پوشاک و کفش داغ است و این مساله از بهمن ماه روند رو به افزایش تری به خود گرفته است.
گرانی سه باره شیر در آستانه نوروز
در این میان خبر‌ها حکایت از گرانی سه باره شیر در آستانه نوروز دارند. هنوز از یاد‌ها نرفته است که کارخانجات صنایع لبنی بر اساس مصوبه دولت موظف شدند، از اول تیرماه ۹۳ شیر خام با چربی حداقل ۳. ۲ درصد و بار میکروبی زیر ۱۰۰ هزار تحویل درب کارخانه را هزار و ۴۴۰ تومان خریداری کنند.
براساس این گزارش، علیرغم عدم تمکین عده‌ای از مصوبه دولت مبنی بر خرید شیر خام به قیمت ۱۴۴۰ تومان، برخی کارخانجات صنایع لبنی در چند هفته اخیر برای سومین بار قیمت شیر و محصولات لبنی مثل بستنی خود را گران کردند.
این در حالی است که طرح خرید تضمینی شیر خام از تولید‌کنندگان حدود ۲ ماه در برخی استان‌ها به اجرا درآمد و از آغاز طرح تاکنون بیش از ۶۰ هزار تن شیر خام توسط سازمان تعاون روستایی برای تبدیل به پودر شیرخشک و خامه با قیمت ۱۴۴۰ تومان خریداری شده است. خرید تضمینی شیرخام در راستای جمع‌آوری مازاد شیر تولیدی و همچنین وادار کردن صنایع لبنی برای خرید شیرخام به قیمت مصوب انجام شد که ظاهرا منافعش در افزایش قیمت شیر و فرآورده‌های تولیدی برای صنایع لبنی ظاهر شده است.
به این ترتیب، بر اساس اخبار رسیده برخی برندهای معروف در چند روز اخیر قیمت شیر و فرآورده‌های لبنی را افزایش داده به طوری که یکی از برندهای معروف قیمت شیر کم چرب را از ۲۲۰۰ به ۲۴۰۰ تومان افزایش داده و همین کارخانه قبل از این قیمت شیر را طی دو بار ۳۰۰ تومان افزایش داده بود تا به این ترتیب شیر هم در اواخر بهمن ماه گران شود.
گرانی و احتکار میوه در بهمن ماه کلید خورد
اما در حالی که اولین سالی است که قرار است وزارت جهادکشاورزی، کار تنظیم بازار میوه شب عید را انجام دهد، از بازار میوه خبر می‌رسد که محتکران و دلالان مشغول به کار شده‌اند و گرانی در بازار میوه از اوایل بهمن ماه آغاز شده است. درواقع در ۴۰ و اندی روز باقی مانده تا نوروز ۹۴ احتکار میوه زمینهای شد تا گرانی میوه‌های شب عید رقم بخورد.
این اتفاق اما در حالی رخ داده که مطابق معمول هر سال، بازار میوه از حساسیت بالایی برخوردار است و دولت چند سالی است که خود را مکلف کرده تا میوه شب عید مردم را با قیمت مناسب تامین کند. موز ۶ تا ۷ هزار تومانی، پرتغال ۵ تا ۶ هزار تومانی، کمبود سیب و گرانی آن و… نتیجه این احتکار دلالان در بازار میوه بود.
آمار بانک مرکزی از نرخ تورم و چند سوال
این‌ها چند مورد از گرانی‌هایی است که در بهمن ماه رخ داده و نشان می‌دهد با توجه به وجود این کالا‌ها در سبد کالایی تورمی، تورم بهمن ماه نمی‌تواند صفر کامل باشد. در این میان اما، آمارهای بانک مرکزی نیز روایت دیگر از عدد تورم دارد.
به گزارش روابط عمومی بانک مرکزی، اداره آمار اقتصادی این بانک خلاصه نتایج به‌دست آمده از شاخص بهای کالا‌ها و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران براساس سال پایه ۱۰۰=۱۳۹۰ را به شرح ذیل اعلام کرد:
– شاخص بهای کالا‌ها و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران در بهمن‌ماه ۱۳۹۳ به عدد۲۱۴. ۱ رسید که نسبت به ماه قبل۰. ۸ درصد افزایش یافت.
– شاخص مذکور در بهمن‌ماه ۱۳۹۳ نسبت به ماه مشابه سال قبل معادل۱۶. ۲ درصد افزایش داشته است.
– نرخ تورم در دوازده ماه منتهی به بهمن‌ماه ۱۳۹۳ نسبت به دوازده ماه منتهی به بهمن‌ماه ۱۳۹۲ معادل۱۵. ۸ درصد می‌باشد.
با این تفاسیر باید از آقای رئیس جمهور پرسید چگونه نرخ تورم اعلام شده توسط ایشان با آمار رسمی بانک مرکزی تفاوت دارد؟ اصلا چرا باید با وجود این همه گرانی که در بهمن ماه رخ داده نرخ تورم صفر درصد باشد و این چه صفر درصدی است که اصلا خود را در سبد کالاهای پر مصرف مردم نشان نمی‌دهد؟
این‌ها سوالاتی است که هنوز به آن‌ها پاسخ داده نشده است اما در این میان، ذکر این نکته نیز ضروری است که حسن روحانی در شعارهای انتخاباتی خود تاکید داشت نرخ تورم را باید از سبد خرید مردم فهمید.(فردا)
